2019'da medyada yayımlanmış makalemi TOOG’dan hareketle haftanın önemine binaen azıcık ekle tekrarlamak istedim... Sormak, öğrenmek istiyorum bilenlerinden... Kafam sanki biraz karıştı! Türk Malı, Yerli Üretim, Milli... Üçü arasında ilgi nedir. Birbirlerinden hangi noktalarda farklıdırlar? Farklı mıdırlar? Yorumlarla mevzuyu biraz daha karmaşıklaştıralım, sonra nasılsa çözeriz! Milliyi şimdilik ayrı tutalım; neden TÜRK MALI değil de YERLİ ÜRETİM… İçerdeki ürün yada hammadde üreten, hizmet üreten işletmeler giderek yabancı sermayeliler olmaya başlayınca, onların ürün ya da hizmetleri de TÜRK MALI olmaktan çıktığı (!) için içerde üretilenlerin hepsine bu kez "YERLİ ÜRETİM" mi demiş olduk! Ama sanki Yerli Malı ile Türk olmayanların Türkiye’de ürettikleri denmek isteniyor gibi! Gölcük’te üretilen Ford otomobilleri ağırlıklı ihraç ediliyor. Gururda duyuyoruz. Bizim Ford'u ithal eden ülkelerde TM olarak değerlendirilmiyor her halde? Ama önce Gölcük’teki Ford Fabrikasının üretimi "TM" mi "Yerli Üretim" mi diye sormalıydım di mi! Veya Isparta’daki, daha bir çok yerde ki Coca Cola Fabrikalarının...  Yasal tarafına gelince, Yerli Üretim logosunun Türkiye’de üretilen tüm ürünlerin etiketlerinde bulunması gerekiyor. Bu logo zorunluluğu “bizden (!) olan markaları tercih edelim kampanyası” sürecinde çıktığında Coca Cola da tu kaka hedef listesindeydi ama 869 barkodlu ve Türkiye’de üretilen ürün olduğundan zorunlu olarak YERLİ MALI logosunu kullanıyor. Yanı Coca Cola yerli. Mantıklı gibi ama yine de içime sinmedi. Neden yerli de Türk Malı değil. TC dahilinde üretilen tüm ürünler TM değil midir ? Global köyde sermayenin milliyeti ne kadardır? Üreticisinin, sermayesinin yabancı olması onu Türk Malı olmaktan çıkarır mi! Çıkarıyorsa ürünün know-how ve kimliğinin, markasının bizden olması onu TM yapıyor demek ki!   Uluslararası ticari teamüller çerçevesinden baktığımızda “Made in Turkey mi ?, ” Yerli Malı mı?, Türk Malı mı ? sorusunun cevabını Mülkiyet Hakkı ile Patent Hakkını belirler! “Türk malı" dendiğinde; Türkiye’nin "kendi tasarımı"(!) olan ve üzerinde de kendi markası olan bir ürün anlaşılır. Yerli malı kavramı ise sadece “Türkiye’de üretilmiş üründür.” Ülke ekonomisine katkı sağlar. Ancak sanayi ve mülkiyet hakkı başkalarına aittir ! Osmanlıyı ekonomik olarak çökerten kapitülasyonlar ve Galata Bankerlerinin tercih ettiği yoldur! (Kamil Engin İslamoğlu’ndan) Bu arada “Milli” güme gitmesin… Bir de Coğrafi İşaret var. Daha önce yazmıştım, o şimdi dursun. “Milli”, ikisinden çok farklı özünde. “Milli”, millete ait olan… Ama uygulamada gariplikler var. Örneğin bir futbol takımımız süper ligde olduğu gibi Avrupa Kupası müsabakasına da sahaya on biri de yabancı oyuncu ile çıkıyor. Forması ve isminden hareketle “milli!” İçimize sinmese de alkışlıyoruz. Takım bizden çünkü.  Tanım yapacak olsak, teknolojiyi, bilimi, doğru ham maddeyi transfer edip (ithal edip) kendi kimliğimiz ve markamızla alıcısına sunmamız milli! Önceki gün Sayın Cumhurbaşkanımızın bir açılışta “Made in Turkey” sloganına tepki verip ilgilisine “Made in Türkiye” olarak düzeltin talimatı vermesini de atlamamak, alkışlamak gerek. En iyisi şimdi milli içeceğimiz Rize Çayımı içerken akşamki Çaykur Rizespor – Fenerbahçe futbol müsabakasını beklemek. Elbette başta ayran olmak üzere başka milli içeceklerimizde var ama çay her mevsim, her ortamda iyi gider. 2019’da o günkü konjonktüre uygun olarak kaleme almıştım bu yazıyı. Bu yılın 29 Ekim’ini yanı Cumhuriyetimizin 99.yılını perdelercesine yüksekten lansmanı yapılan gelecek yılın Mart’ında satışına başlanması planlanan “otomobilimiz!” TOOG anımsattı 3 yıl önceki makalemi. TOOG, yukarıdaki tanımların hangisinin kapsamında? Cevap anahtarları yukarda. Nasılsa siz cevabı bulursunuz. Millete ait olmasa da daha önce üretime dair farklı sektörlerden kurumları kapatmasını veya özelleştirmesi nedeniyle hep eleştirdiğimiz iktidarın çok yönlü desteği ile özel müteşebbis konsorsiyumunun gerçekleştirdiği bir yatırım. Türkiye’de ki ve dünyadaki diğer tüm otomotiv firmalarına benzer usulde araç üretecek, ülke istihdamına katkı sağlayacak. Diğerlerinden farkı markasının yönetenlerimizce belirlenmiş olması. Hayırlı olmasını diliyor dış pazarlarda da üretimine alıcı bulup gururumuz olsun istiyorum.