Tek ürüne bağlı olmak bir yöre için çok zor ve risklidir. Çeşitli nedenlerle üretimde yaşanacak bir kesinti, o yörenin sosyo - ekonomik durumunda telafisi imkânsız yaralar açabilir. Keza petrolden emek sarfetmeden (Ne keşfi, ne çıkarılması ve ne de üretim tesislerinin kurulmasında Arapların bir katkısı olmadı. Her şeyi İngiliz ve Amerikalılar yaptı. Bu nedenle de petrol paraları sonuçta onların cebine akıyor) trilyonlarca dolar kazanan Arap ülkeleri bile uyandı. Başta BAE; turizm, ticaret, şehircilik ve hatta teknolojiye yatırım yaparak (Suudi - Mısır ortaklığı Neom Projesi) tek ürüne bağlı kalmaktan kurtulmaya çalışıyor. Rizemizde de önceleri mısır, mandalina, lahana ve fasulye gibi bağ bahçe ürünleri ve de hayvancılık yapılırken çay gelince her şey bitti. Dağ taş çaylık oldu. Rize ekonomisi tamamen çayın tekeline girdi. Ünlü Rize satsuma mandalinası bile kayboldu gitti. Son yıllarda bu tekeli kırmak için kivi gibi yeni ürünler geliştirilmeye başlandıysa da çok fazla yaygınlaşmadı ve rekoltesi sınırlı kaldı. Dünyada çay üreten ülkelere baktığımzda bir çoğunun tropikal kuşakta olduğunu görürüz ( Kenya, Seylan, Hindistan, Mianmar ) Bu iklimin özelliği, bol yağış ve güneşli olmasıdır. Konunun ilginç tarafı bu ülkelerin çayla beraber mısır, kivi ve kahve de yetiştirdiğidir. Öte yandan çay tarımı olmayıp, yalnızca kahve üreten bazı ülkelerde de mısır ve kivi üretiminin yapıldığını, Doğu Karadeniz ile benzer iklim özelliklerine sahip olduğunu görürüz. Tek farklı yan, buraların ortalama sıcaklık açısından çok daha yukarılarda  olduğudur (Ortalama sıcaklık 25-30 derece ve sıcaklık farkı çok az) Buna karşılık yağış rejimi açısından hemen hemen aynıdır ( yıllık yağış 2000-2300 mm.) Bu tür benzer özellikler Rize ve çevresinde de kahve tarımı yapılabileceğini gösteriyor. Bugüne kadar hiç denendi  mi bilmiyorum ama rahmetli Zihni Derin’in çay bitkisini Rize toprağına alıştırmak için defalarca test yaptığını ve sonunda mutlu sona ulaştığını biliyoruz. Ben inanıyorum ki kahve için de böyle bir emek verilirse, Rize’nin toprak ve iklim özelliklerine elverişli bir kahve bitkisi yetişebilecek ve ürün verecektir. Eğer bu başarılabilir ve ilin geneline yayılarak, çayın yanında ikinci ürün olarak kahve üretilebilinirse, Rize’nin sosyo-ekonomik seviyesi çok büyük bir sıçrama yapacaktır. Zira çay kiloyla satılırken kahve gramla satılır ve büyük bir gelir avantajı demektir. Belki çok tekrarlanan bir sözdür ama eğer zoru başarmak istiyorsak imkânsız denilen yerden başlamanız gerekir.