Bu saatten sonra Rize nasıl kurtulur sorusuna burada birtakım reçeteler sunmak istemem. Çünkü konunun uzmanı yani kent tasarımcısı değilim. Ekonomik meselelere ve gelecek bilim konularına dair çok şey söyleyebilirim ama sağlıklı bir kentleşmenin nasıl olabileceğini bir bilene, hem de çok iyi bilene sormak icab eder.
Bu meyanda yetkililer gerçekten bu konuyu çözmek ve Rize tarihine geçmek istiyorlarsa (Çok da ümitli değilim çünkü sürdürülebilir olmayan mevcut durum, hemen herkesin işine geliyor) çok yakınlarında bulunan çok iyi bir örneği yani Karadeniz’in karşı kıyısındaki Soçi kenti’ni ziyaret edip, her şeyi yerinde incelemeleri çok yararlı olacaktır. Şimdi Sovyet dönemi değil. Rahatlıkla turist olarak ya da Soçi Belediyesi ile temas kurarak, birkaç günlüğüne oraya gidebilir ve modern, Avrupai bir kentin nasıl oluştuğunu detaylarıyla görebilirler.
Ha, diyeceksiniz ki olan olmuş, bu saatten sonra ne yapılabilir ki? Çok haklısınız ama zararın neresinden dönersen kârdır. Bir yerden başlamak lazım. Orada gördüklerinden istifade ederek, ya da Soçi Belediyesi veya şehir planlama otoritesinden yetkin bir şehircilik uzmanını Rize’ye davet ederek şehir adım adım gezdirilmeli ve bu saatten sonra yapılabilecekler masaya yatırılarak onun önerilerine göre hareket edilmelidir.
Ben inanıyorum ki Rus veya başka bir Avrupalı şehircilik uzmanının önerileri, plan ve projeleri, şehrin gerçekleriyle harmanlanarak hayata geçirilebilirse Soçi kadar olmasa bile herkesin “Ne kadar da güzel şeyler olmuş” diyeceği şeyler ortaya çıkabilecektır. Belki de Rize Karadeniz şeridinde “Avrupa Kenti” ünvanı bile alabilir. Bu savımız kendi insanımıza, uzmanlarımıza, mühendislerimize güvensizlik anlamına gelmemelidir. Evet, onların da bilgi ve tecrübesine saygı duyuyoruz ama hep beraber meydana getirdikleri eser de ortadadır.
Tabii her şeyden önemlisi, başta Belediye Başkanı olmak üzere siyasi yetkililer de bu işin arkasında olmalı, onun bunun araya konulmasıyla rant amaçlı özel isteklere asla cevaz verilmemelidir. Rantın, vurdumduymazlığın, adam kayırmanın kolaycılığına göre değil, kentbilimin objektif değerlerine göre hareket edilmelidir.
Köprüden önceki son çıkış hâlâ geçilmemiştir. Çok geç olmadan Rize’yi kurtarmak istiyorsak, artık bu kaosa yeter denmeli ve herkesin parmak ısıracağı yeni bir Rize oluşturmak için harekete geçilmelidir.