Çayı kim toplayacak? Ülkemizde yaklaşık olarak 1 milyon 250 bin ton yaş çay rekoltesi gerçekleşiyor. Bu çayın yüzde 70'i çay sezonu başladığında bölgeye gelen 40 bin Gürcü ve Azeri işçi tarafından toplanıyor.  Yüzde 25'i çevre illerden gelip çoğunluğu bölgeye yerleşmiş yarılıkçı aileler tarafından toplanıyor. Kendi çayını aile tarımı şeklinde, aile bireylerince toplayanların sayısı ise yüzde 5 civarındadır. 2000'li yılların başından bu seneye kadar durum böyleydi. Büyükşehirlere çalışmaya giden ve hayatını oralarda kuran Rizeli, Artvinli, Trabzonlu, Giresunlular ise yaz dönemi hem tatil hem de çay toplama işçilerinin başında durmak için bölgeye geliyorlardı. Bu yıl pandemi nedeniyle yurt dışından işçi getirilemiyor. Büyükşehirlerdeki gurbetçilerin bölgeye gelmeleri salgın tehlikesi gerekçesiyle kısıtlandı. Her ne kadar kimi AKP il-ilçe başkanının 'özel' insanlar için devreye girip seyahat izni aldıklarına dair söylentiler ayyuka çıkmış olsa da Cumhurbaşkanı'nın talimatı ve dört valinin imzasıyla alınan karar gereği birçoğuna izin verilmiyor. 11 Mayıs'ta AVM'leri açacak olan Cumhurbaşkanı, kendisine ulaştığını duyduğumuz yoğun taleplere duyarsız kalmayacak ve seyahat yasağını da mutlaka kaldıracaktır. Çay bahçesi sahiplerinin sıla hasreti böylece son bulacak. Ne var ki bu durum, çayın toplanabileceği anlamına gelmiyor. Çayın yüzde 70'ini toplayan yabancı işgücünü karşılayacak bir çözüm henüz ortaya konmuş değil. 40-50 bin kişilik bir işgücünden söz ediyoruz. Rize Valisi Sayın Çeber'in dediği vefa sosyal destek gruplarınca çayın toplanması bir fikirdir ama sadece o kadar. Bunun pratikte mümkün olmadığını çay bahçesine bir kez bile girmiş olanlar bilir. Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Danıştay başkanlarına sorsanız, onlar da bunu size söyleyecektir. Yani İstanbul'dan yazlıkçı 500 bin kişi de getirseniz 40 bin çay işçisinin yerini tutmayacak, iyimser ifadeyle çayın bir kısmı toplanamayacak. ÇAYKUR FAKTÖRÜ Çay rekoltesi bu yıl muhtemelen 1 milyon tonun altına düşecek. Mayıs ayında 280-330 bin ton mubayaa olacağını düşünürsek, Çaykur'un nasıl pozisyon alacağı merak ediliyor. Günlük 9 bin ton yaş çay işleme kapasitesi olan Çaykur, 30 gün boyunca kapasitesini tam kullandığında 270 bin ton yaş çay işleyebilir. Yani toplanan tüm çayı isterse Çaykur alabilir. Kurulu kapasitenin yüzde 50'sine sahip olan özel sektör fabrikaları çay alabilmek için Çaykur'dan daha fazla para ödemek durumunda kalır. Bu da birçoğunun çay alamaması, kapanması anlamına gelir. Buna izin verilmeyecektir. Çaykur, kota ve kontenjan ayarlamaları ile özel sektöre destek olmaya devam edecektir. Cumhurbaşkanı Rize meydanına geldiğinde pankart açıp "özel sektör çaycıyı sömürüyor" türünden pankart açarsanız/açabilirseniz, "Bana mı sordunuz da özele çay verdiniz" diye azar işitmeye de hazır olmalısınız. Sektörün düzenlenip disipline edilmesini sağlayacak çay kanunu siyasi endişeler nedeniyle yıllardır çıkarılamadığı için çay siyasetin bir aracı olmaya devam edecek, her sezon yaklaştığında "Çaykur zarar ediyor" yaygaralarını dinleyeceğiz, ta ki satıp savuşturulana kadar!