Doğu Kardeniz Bölgemizin yarım asırdır en önemli ekonomik ve istihdam lokomotifi, kısa adı KİT olan İktisadi Devlet Teşekkülü, ÇAYKUR’u yazmak için öncelikle bu devasa devlet teşekkülünün geçmişini ve bugününü iyi tanımak, bilmek ve iyi analiz etmek lazımdır.
ÇAYKUR’un tarihçesine gitmeyeceğim. O zaman çok uzun bir yazı olur ve yazı köşemde yer kalmaz. Özet’le ÇAYKUR; 1940 yılında çıkarılan 3788 Sayılı Çay Kanunu ile ülkemiz çaycılığı güvence altına alınmış ve çay bahçesi kuracaklara ruhsatname alma zorunluluğu getirilmiştir. Bu yasal gelişmenin ardından çay tarım alanları giderek genişlemiş ve üretim miktarı hızla yükselmiştir.
ÇAYKUR, 47 Yaş Çay İşleme Fabrikası, 1 Çay Paketleme Fabrikası, 1 Pazarlama ve Üretim Bölge Müdürlüğü, 8 Pazarlama Bölge Müdürlüğü, Anatamir Fabrikası, Atatürk Çay ve Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü ve binlerce çalışanı ile 11.000 bin ton/gün yaş çay işleme kapasitesi ile Türkiye’de çay tarımı yapılan, Rize, Trabzon, Artvin ve Giresun illerinde çay sektörünün en büyük ve en güçlü lider kuruluşudur.
Çayda en büyük pazara sahip olan ÇAYKUR; Bölgede üretilen yaş çay ürününün yıllara göre değişmekle birlikte yaklaşık 55-60´i ÇAYKUR tarafından satın alınmaktadır. ÇAYKUR’un yurt içi kuru çay piyasasındaki pazar payı ise yaklaşık 50-55 yükselmiştir. ÇAYKUR ürettiği onlarca çay çeşitlerini farklı coğrafyalardaki 115 ülkeye ihracat yapıyor.
D. Karadeniz bölgemizde 830 bin dekar alanda 1 milyonun üzerinde üretici aile tarafından yapılan yaş çay hasadının 20 yıl öncesine gittiğimizde, yaş çay kampanyasının başlamasıysa birlikte bölgede çayını toplayıp vaktinde satamayan, ürünün bedelini alamayan, vaktinde satılamadığı için zayi olan yaş cay ürünü denize dökenler, hayvanların altına serenleri unutmadık.
2000’lı yıllar öncesinde üreticilerin çaylarını toplayıp satması, ürün bedellerini alabilmeleri başta özel sektör olmak üzere işletmelerin keyfi politikalarına kalmıştı. Her yaş çay kampanyası öncesi ve kampanyaların başlamasıyla birliktir, ÇAYKUR özelleşiyor, üreticiler yaşa çay tabanını çok düşük buldu, üreticiler yaş çaylarını satamıyor ve yaş çay bedellerini vaktinde alamıyor haberleri ve kavgaları aylarca yazılı ve görsel medyada haber olurdu. Çay hasadında büyük mağduriyetler yaşanırdı. Binlerce üreticinin ham maddesi sorumsuz özel sektör fabrikaları tarafından sermaye yapılarak kullanılırdı. Bölgede her yıl kargaşa içinde devam eden yaş çay kampanyaları, üreticileri bezdirir, bir hayli yorar, yıpratır ve mutsuz bir şekilde son bulurdu.
Şimdi gelelim ÇAYKUR’un bugünkü durumuna. 35 yıllık gazetecilik ve yöneticilik hayatımda, bölgeme insanımızın ekonomik refahı ve en çok iş istihdamı sağlayan kurum olarak ÇAYKUR’u hep önemsedim. Bendenizde askerlik dönüşü iki yıl Çaykur İyidere Çay Fabrikası laboratuvarında görev yaptım. Sonrasında istifa ederek gazetecilik mesleğini tercih ettim.
Yıllarca Çaykur’un haberlerini yapıyor ve Çaykur’la ilgili makaleler yazıyorum. 30 yıldır aktif olarak yakından takip ettiğim Çaykur son 18 yıldır tarihinin en güçlü ve en sorunsuz yıllarını yaşamaktadır. Geçmişte nasıl rahmetli Başbakan Ahmet Mesut Yılmaz tarafından Çaykur’un özelleştirilmesine izin verilmediyse, bugünde 2003 yılında güçlü bir şekilde tek başına iktidara gelerek, T.C. Başbakanı olarak ülkemizi yönetmeye başlayan ve bugün Türkiye Cumhuriyetinin 12’cı Cumhurbaşkanımız olan sn. Recep Tayyip Erdoğan’ın akılcı ekonomik politikaları ve tecrübeli bir siyasetçi olarak yıllardır yakından bildiği çayın sorunlarının yanında, ÇAYKUR ‘uda çok iyi tanıyıp takip etmesi sonucu bölgenin tek alternatifsiz geçim kaynağı olan çaya ve ÇAYKUR’a yıllardır ekonomik olarak rahat bir nefes aldırmaya devam etmektedir.
Çaykur’da sn. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın daha önce göreve getirdiği, Çaykur Genel Müdürleri ve YK Başkanlarının bu güzide kuruma yıllarca vermiş oldukları başarılı çalışmaları yazmayacağım. Yazı yazdığım köşem şimdilik buna müsait değildir.
Bir gazeteci ve yazarın gerçekleri de yazmak mesleğimizin gereğidir. Gazeteci haber yazarken tek tarafı dinelemez, tek tarafın söylediklerini kaleme almaz, olayı ve ya kişileri karşılıklı dinler objektif yazar, tek taraflı sübjektif yazmaz. Güneş balçıkla sıvanmaz. Herkesin gördüğünü, yaşadığını, bildiğini, yanlış ve gerçek olmayan sözlerle değiştiremezsiniz, ört bas edemezsiniz, insanın gönlünü incitmiş olursunuz.
Bugün maalesef henüz yasal bir sınırlama hayata geçirilmediğinden binlerce sosyal medya mecrasında, yazdığımız yazı ve haberlerin yorum kısmında, çakma isimlerle, nefret dili içeren, siyasi saik içeren, maksatlı, küçük düşürme, itibarsızlaştırma, çıkar, menfaat terimlerini kullanma gibi hiç bir Müslüman insana yakışmayacak asılsız yorumlar yazılmaktadır. Bu bugün yazı ve haber yazan herkesin rahatsız olduğu bir ahlakı konudur. Bu gibi yorumlara katkı sağlamak için yazı ve haber gönderdiğimiz haber sitlerinin editörleri müsaade etmemelidirler. Bu bir kul hakkıdır.
Doğruları yazmak ne hikmetse bazı kesim ve kişilere rahatsızlık vermektedir. Bu da bir ahlak sorunudur. Bizim kültürümüzde, örf ve adetlerimizde, yiğitlik intikam almak, nefret etmek, karalamak, küçük düşürmek hiç değildir. Yüce inancımızın gereği hakkı teslim etmek ve tahammül etmektir.
Kim ne derse, kim ne yazarsa yazsın! Bugün ÇAYKUR ekonomik ve sosyal olarak Türkiye’nin ve bölgemizin çok büyük devasa bir ailesi olarak, milyonlarca üreticisi, tüketicisi, satıcısı, işçisi, memuru ve tüm paydaşlarıyla sadece Türkiye’nin her yerinde değil, dünyanın yüzlerce ülkesinde tarihinin en itibarlı, en güçlü, en kaliteli ve en güvenilir sağlık içeren ürünlerini her yıl çeşitlendirerek üretmeye ve satmaya devam ediyor. Ayrıca sosyal sorumluluk projeleriyle tüm insanlığın hizmetine vermiş olduğu hizmetlerine yeni projeleri hayata geçirmeye devam ediyor.
Çaykur Genel Müdürlüğü görevine geldiği günden bugüne değin ve öncesinde Çaykur’un birçok değişik Çay fabrikalarında yıllarca yapmış olduğu başarılı ve tecrübeli görevlerindeki birikimleriyle, Çaykur’a çok daha faydalı olmak için mevcut kadrosuyla birlikte gece, gündüz mesai mefhumu gözetmeden çalışan kişin ismi, Çaykur Genel Müdür ve YK Başkanı Yusuf Ziya ALİM’dır.
Genel Müdür ve YK Başkanı ALİM; ÇAYKUR’a tepeden getirilmiş birisi değildir. Kurumun birçok önemli kademesinde yıllarca yapmış olduğu yöneticilik görevlerinde, çalışkanlığı, israfa karşı tutumu onu başarıya taşımıştır. Yıllardır Rizeli hemşerilerimiz önemli bürokratlar yetiştirememenin şikayetinden yakınır dururlar. İşte size, işini delicesine seven, şimdilerde vakti olmuyor, daha birkaç sene öncesinde kendi bahçesinde hafta sonu çayını toplayıp, sırtına alıp çay alım evine götüren, Rizeli milli ve yerli çalışkan bir bürokratımız vardır. Ama çok istediğimiz ve sonunda Çaykur Genel Müdürümüz olarak kıymetli Cumhurbaşkanımız tarafından ataması gerçekleşen sn. ALİM, çayımızın tüm sorunlarını ve çözümlerini çok iyi bilen ve bu sorunlara çözüm için gece, gündüz demeden, mesai mefhumu gözetmeden çalışan birisi olarak bir kısım mahfiller tarafından yıpratılmaya çalışılmaktadır. ÇAYKUR’da başından beri yapmış olduğu tasarruflarla her türlü israfa son vermiş, kurumun dört bir yanında atıl durumda bulunan tüm eski, araç, gereç, makine, demir, saç vs. gibi her türlü aksamı üretime kazandırmaya, kurum olarak değerlendirilemeyecek ve yıllardır fabrikaların depolarında, meydanlarında bulunan ve kullanılmayan makine ve türevlerini ihale yoluyla değerlendirip kurumun kasasına maddi olarak dönüşümünü sağlamış oldu. Başta Genel Müdürlük binası olmak üzere, kurumun genelinde tüketilen her türlü materyale sınırlama ve tutumluluk alışkanlığını hayata geçirdi.
Genel Müdürü ALİM’ın Çaykurda daha önce bulunduğu görevleri kısaca olarak bu görevlerinden kısaca bahsedeceğim. 1966 Rize doğumlu olup, Anadolu Üniversitesi İktisat Fakültesi mezunu (1992) olup, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalında Yüksek Lisans yaptı.(2013-2014) Çaykur’da 1992-1994 yılları arası sigortalı olarak çalıştı. Çaykur Camidağı Çay Fabrikasında 5 yıl memur olarak görev yaptı. Sonrasında, Muhasebe ve Mali İşler Dairesi Başkanlığında Şef oldu. Çaykur Musadağı Çay Fabrikasında Kısım Müdürü, Genel Müdürlük Muhasebe ve Mali İşler Dairesi Başkanlığında Şube Müdürü, Ardından 7 yılı aşkın Çaykur Personel Dairesi Başkanlığı görevini yürüttü. 28.08.2015 yılında Çaykur Genel Müdür Yardımcılığı görevini 04.05.2018)’e kadar sürdürdü. Akabinde, Çaykur Genel Müdür Vekili, Çaykur Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Müdür Yardımcılığı ve sonunda, 09.01.2021 tarihinde Çaykur Genel Müdürü ve YK Başkanlığına atandı.
Çaykur’un bir kaç yıldır yaş çay alımları, kuru çay satışları başta olmak üzere rekor üzerine yeni rekorlar kırdığı bilenen bir gerçektir. Çaykur Genel Müdürü ve YK Başkanı Yusuf Ziya Alim’in mesaisinin çoğunu hafta içinde daha çok bölgede bulanan tüm fabrikalarında, bazen de çay alım evlerinde üreticileri dinleyerek geçirdi, hafta sonları ise Türkiye’nin dört bir yanında bulunan Bölge Müdürlüklerine ve Çaykur çay bayilerine yapmış olduğu çalışma programlarıyla, Çay Satış Mağazalarının bu illerde de hayata geçirilmesi, bayilerin çay depoları, Mağazaları, çaylarla ilgili memnuniyet ve ya şikayet gibi satıcı ve tüketici talepleri ve isteklerini, çay satışlarının çok daha yüksek rakamlara erişmesi için hep birlikte yapabilecekleri yeni çalışmalarla ilgili bilgi ve fikir paylaşımlarında bulunmaktadır.
Türkiye'de çayımızın öncüsü ve artık bir dünya markası olan Çaykur, yaş çay alımı, kuru çay satışı ve günlük yaş çay işleme kapasitesiyle, sorunsuz ve huzurlu bir şeklide tarihinde ilk kez ard arda en yüksek rekor rakamları başarısını elde etmiştir. Genel Müdür Alim; Biz basın mensuplarıyla zaman zaman yapmış olduğu toplantılarında, “Rize Basını bizim en büyük yardımcımızdır. Bu tarihe kadar ne yaptıysak ve bundan böyle daha da çok çalışıp ne yapıyorsak, Allah’ın bu bölgemize lütfettiği en değerli nimet olan çayımızın geleceği ve hepimizin rızıklandığı yaş çay üreticilerimiz içindir. Hep söylüyorum, Çay, bizim için damarlarımızdaki kan gibidir. Tüm ekibimle birlikte, sizlerin de destekleriyle mesai mefhumu gözetmeksizin üreticilerimiz için, bölgemizin ekonomik refahı için fedakarca çalışmaya devam ediyoruz ve etmeye de mecburuz. Çalışmalarımızda bizlere her daim destek veren değerli çay üreticilerimize ve tüketicilerimize de şükranlarımızı sunuyorum." şeklinde her daim güzel duygularda bulunur.
Bölgemizde yaşanan sel felaketine rağmen, 2’cı sürgün yaşa çay kampanyası çay tarımının yapıldığı 4 ilimizde de kazasız belasız ve sorunsuz bir şekilde tamamlanmak üzerdedir. İnşallah 3’cu sürgünde birinci ve ikinci sürgün gibi bereketli ve her türlü afetlerden uzak bir şekilde tamamlanmasını diliyorum. Genel Müdür sn. Alim beraberinde genel müdür yardımcıları ve daire başkanları ile birlikte hemen her gün fabrika ve alım yerlerini denetliyor, alım ve üretimin aksamadan tam kapasite sürdürülmesi çalışmalarını sahada yerinde takip ediyor. Çoğu zaman sabah 7’de başladığı mesaisi boyunca denetimlerini, Rize, Trabzon, Artvin ve Giresun’da gece yarılarına kadar ara vermeden devam ediyor. Çay sektörünün ve milyonlarca üreticimizin en büyük teminatı olan, ÇAYKUR’un çok gayretli, çok çalışkan Genel Müdürü sn. Yusuf Ziya ALİM’ın şahit olduğum başarılı çalışmaları vesilesiyle gönülden kutluyorum. Bu yorulmak bilmeyen çalışmalarına Allahü teladan kolaylıklar diliyorum.