Bütçe hazırlamakta maliye bürokratları olağanüstü meslek maharetine sahiptirler. Geçmişten günümüze.. Ama ekonomik tahminler ve büyüklükler konusunda elleri serbest değildir.   Devlet bütçesini Maliye bakanlığı hazırlar, TBMM’ye sunardı. Parlamenter sistemde böyle idi.. 2018 yılından sonra… Cumhurbaşkanlığı sistemi ile birlikte, bütçeyi Cumhurbaşkanlığı bürokratları hazırlıyor, ve meclise sunuyor. Bütçeleri eleştirmek de zordur. Çok derin teknik bilgi ve siyasi tefsir gerektirir. “Seçmene selam ile” eleştiri olmaz. Bütçe görüşmelerinde işin siyasi tarifi öne çıkarıldığından eleştirilerde bütün itibar ilk gün konuşmacısının olur. Son gün konuşmalarda önemlidir. Bu konuşmayı da genel başkanlar yaparlar Cumhurbaşkanlığı sisteminde durum biraz farklı… Geçmiş yıllardaki bütçelerde, rahmetli Demirel, Erbakan, Ecevit, Yılmaz ve diğer liderin sunuşları renkli olurdu. Demirel, kürsüde iken kendisine  laf atanı  acemi milletvekillerine hayat dersi verirdi..   Bütçe görüşmelerinde, konuşmacıların itibar topladığı nokta, eleştiri konuları ve muhataplarını iyi seçilmesidir. CHP Genel başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun bütçe konuşmasını, basın locasından, canlı olarak dinledim. Harika bir finans tahlili yaptı. Takdire şayan denecek türden bir konuşma yaptı.. Konuları omurgasından yakalayan Kemal Bey’ in konu saptamaları, hitabeti isabetliydi. Kavramsal tartışma düzeyi yüksekti. Hüküm cümleleri muhteşemdi..   *   2023 Merkezi Yönetim Bütçesi. 16 Aralık Cuma günü bitiyor. Görüşmeleri TV’lerden izlediniz. Biz biraz magazin kısmına bakalım istedik..  Plan Bütçe Komisyon’undan  230 saat sürdü, 21.Bileşim yapıldı.36 günlük maraton.. 1983 yılından beri TBMM’ye zaman buldukça; akşamları giderim.  Meclisin “İktidar” ve” Muhalefet”  diye iki kulisi var... Bu kulisler çok renkli geçer.. Genel Kurul’da “kavga”. Kulislerde “dostluklar” bir arada görebilirsiniz.. Muhalefetin Yoklama”  istekleri. İktidar için “alarm” demektir.. Muhalefet temsilcileri, Genel Kurul’a bakar,. İktidarda çoğunluğu yoksa ”yoklama” ister. İktidar kulisinden hemen bir ses yükselir…”Yoklama varrrrr” O ses başka bir ses.. Milletvekilleri hemen fırlar ve Genel Kurula koşar... Odasında olan iktidar vekilleri, alt tünelden salona yetişir.  Ders zili çalınca derse yetişen öğrenciler gibi..O  manzarayı çok seviyorum..   * Öncelikle…İYİ Parti Trabzon Milletvekili Hüseyin Örs’e  TBMM çatısı altında yapılan saldırıyı, toplum  olarak  şiddetle kınıyoruz..  Parlamentonun en naif –beyefendi özelliği ile tanınan Hüseyin Bey’e geçmiş olsun dileklerimizi iletiyoruz. Bütçe müzakerelerinde... Milletvekilleri birbirlerine el-kol hareketleri yapınca... Bağırıp, çağırınca... Yumruklar sıkılınca... Başkanlık Divanı'nda oturan Celal Adan dayanamadı... Ve şöyle dedi: Bağırarak ne elde edeceksiniz? Meclis'in kalitesi düşüyor. İlle de kavga etmek istiyorsanız, Genel Kurul Salonu'ndan çıkın... Dışarıda zemin uygun... Meclis bahçesinde kavga edin. "Başkanın" bu sözlerinden sonra ne oldu dersiniz? Meclis... Celal Adan'ı alkışladı... "Kavga edenler... Bağıranlar" dâhil. Tutanağa geçen kadın milletvekilimizin söylediği sözler. "O sözler" Meclis'i yöneten, "Başkanvekili" Celal Adan'ın ağzından, TBMM tutanaklarına geçti: - Sabahleyin çok değerli bir milletvekili... Bir hanımefendi yanıma geldi... Oğlu ona demiş ki... "Anne, Meclis'te kavga olunca kaç." Bundan daha büyük uyarı olur mu?   *   Meclis'te... Bütçe görüşmelerinde... Veya daha önceki müzakerelerde, "Kıyasıya çekişen... Kavga eden... Birbirlerine en ağır sözleri söyleyen" milletvekillerinin... "Genel Kurul Salonu dışında" hiç didiştiklerini, birbirlerine parmak salladıklarını, ağır sözler söylediklerini duydunuz mu? Duyamazsınız... Göremezsiniz. Onlar, "Dışarıda... Meclis kulislerinde... Meclis lokantasında" al takke, ver külah... Dost, arkadaş... Sarmaş dolaş... Selam-sabah tam puan. Öyleyse... "İçerideki" bu hır-gür... Yumruk... Küfür... Neyin nesi? Yanıt belli... "Kameralar çeksin... Televizyonlar göstersin... Tutanaklara geçsin... Gazeteler yazsın... Herkes de benim nasıl mücadeleci bir milletvekili olduğunu öğrensin." Kısacası... "Seçmene selam, oldubitti vesselam."    * Devlet ve Siyaset adamları.. Akif Hamzaçebi ve İlhan Kesici. Bütçenin kapanış konuşmasını; CHP adına birlikte yapacaklar. 60 dakikalık süreyi bölüşecekler.. Akif Bey konuşmasını hazırlarken, “bir çay molasında” sohbet ettik..çalışmaları..Notları. Doktora tezi niteliğindeydi. Akif Bey, her bilginin  en ayrıntısına kadar araştırır..Sorgular.  “Neleri konuşacaksınız?” diye takıldık. .”Sürpriz..Cuma günü dinlersin” dedi.  İşin şakası. Akif  Hamzaçebi ve İlhan  Kesici, Türk ekonomisindeki gerçek tabloyu, toplumun bilgisine sunacaklar. Kesici ile Hamzaçebi mutekit adamlardır. Meseleye "itikat" açısından bakınca, vicdan ilminin tefekkür sıfatlarını, maliye ilminin oynak ruhuna yerleştiren iki başarılı  parlamenterlerdir..