Prof. Dr. Çenesiz: Hayvanları deprem erken uyarıcısı olarak kullanmak mümkün değil

Prof. Dr. Çenesiz: Hayvanları deprem erken uyarıcısı olarak kullanmak mümkün değil

Ersin DEMİR/SAMSUN, (DHA)- SAMSUN Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Veteriner Fakültesi Öğretim üyesi Prof. Dr. Metin Çenesiz, hayvanların depremi önceden hissetmesine ilişkin iddiaların bilimsel bir dayanağı olmadığını söyledi. Prof. Dr. Çenesiz, "Erken uyarıcı olarak hayvanların davranışlarının kullanılabilmesi, mevcut bilimsellikte mümkün değil. Elbette deprem esnasında farklı davranışlar sergiliyorlar. Tıpkı insanlarda olduğu gibi. Onlar da panikliyor, korkuyor, endişeleniyor" dedi. OMÜ Veteriner Fakültesi Veterinerlik Fizyolojisi Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Metin Çenesiz, hayvanların depremi önceden hissetmesine ilişkin iddiaların bilimsel bir dayanağı olmadığını kaydetti. Birçok kişinin 'Depremlerden önceden haberimiz olabilir mi?' sorusunu merak ettiğini, bu nedenle hayvan davranışlarını sorgulandığını hatırlatan Prof. Dr. Çenesiz, "Hayvanlar, özel duyular açısından insanlara göre oldukça gelişmiş canlılardır. Koku, işitme duyuları, titreşimi (vibrasyon) daha erken hissetmeleri, insanlara göre çok daha yüksek düzeydedir. Bundan dolayı depremden hemen önce meydana gelme ihtimali olan koku değişimi, titreşimler ya da sesi bir süre önce algılayabilirler. Ancak davranış değişikliklerine sadece bunların sebep olduğunu söyleyebilmek; şu an için çok mümkün değil" dedi. 'DEPREM ESNASINDA HAYVANLAR DA PANİKLİYOR, KORKUYOR' Hayvanlardaki davranış değişiminin korku ve panik olabileceğini söyleyen Prof. Dr. Çenesiz, "Farklı etmenlerden dolayı bunların yönlendirildiği düşünülürse; erken uyarıcı olarak hayvanların davranışlarının kullanılabilmesi, mevcut bilimsellikte mümkün değil. Elbette  deprem esnasında farklı davranışlar sergiliyorlar. Tıpkı insanlarda olduğu gibi. Onlar da panikliyor, korkuyor, endişeleniyor. Bu yüzden farklı davranabiliyorlar. Ancak daha öncesinde, bunu tahmin edebiliyor, öngörebiliyor ya da sezinliyor ve bundan dolayı farklı davranışlar sergiliyor diyebilmemiz mevcut bilimsel veriler ile mümkün değil. İlerleyen yıllarda bunun üzerine çalışılabilir ama şu an için bunu söyleyebilmemiz çok zor" diye konuştu. 'KÖPEKLERİN İŞİTME VE KOKU ALMA DUYULARI ÇOK GELİŞMİŞ' Koku ve ses duyularının güçlü olması nedeniyle özellikle köpeklerin arama-kurtarma faaliyetlerinde etkin rol aldığını belirten Prof. Dr. Çenesiz, şunları söyledi: "Narkotik ve arama-kurtarma köpekleri birçok birim tarafından kullanılıyor. Bunlar, özel eğitilmiş köpekler. Bu eğitimler de farklı merkezlerde gerçekleştirilebiliyor. Köpeklerin işitme ve koku alma duyuları çok gelişmiş. Özellikle çığ ya da göçük altında kalanları, canlı bulabilmek için özel eğitiliyorlar. Köpeklerin, enkaz altındakilerin kalp atışlarını duyabilmeleri ya da küçük sesleri işitmeleri ve yaralılara ulaşabilmeleri mümkün olabiliyor. Bunun için uzun süren ve özel eğitimler gerekiyor. Bu eğitimler sayesinde hayvanları kullanabilmemiz mümkün olabiliyor." (DHA) FOTOĞRAFLI