Kadınların hayatında önemli dönemeçlerden biri olan menopoz bir hastalık değil doğal bir süreç olmasına rağmen buruk bir şekilde karşılanabiliyor. Bu dönemde sıcak basmalarından anksiyeteye, kas ve eklem ağrılarından sinirliliğe ve kemik yoğunluğunda azalmaya dek psikolojik ve fiziksel bazı sorunlar ortaya çıkabiliyor. Acıbadem Dr. Şinasi Can (Kadıköy) Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Süheyla Ayşe Mutlu, menopozun sağlıklı bir şekilde geçirilip ‘ikinci bahar’a dönüştürülebilmesi için; genç yaşlardan itibaren sağlıklı beslenme, fazla kilodan kaçınma, spor yapma ve sigara içmemenin önemli olduğunu belirtirken, menopozla birlikte yaşanabilecek sorunlara karşı da bazı önlemler alınabileceğini söylüyor. Dr. Süheyla Ayşe Mutlu, menopozu ikinci bahara dönüştürmek için bazı basit ama etkili 10 önlemi anlattı, önemli uyarılar ve önerilerde bulundu. 

Öncelikle bunun yaşlanmak değil doğal bir süreç olduğunu bilin. Hatta birçok açıdan önemli avantajları da bulunuyor; artık bir doğum kontrolü yöntemine gereksinim duymayacaksınız, tatil dönemlerini adet kanamalarına göre ayarlamak zorunda kalmayacaksınız, yanınızda pet, tampon taşımayacaksınız, adet sancısı ya da adet öncesi gerginlik durumlarını yaşamayacaksınız. O nedenle bu doğal sürecin avantajlarını göz ardı etmeyin.

Düzenli sağlık kontrolü menopoz döneminde çok daha fazla önem taşıyor. O nedenle “Zaten menopoza girdim, artık adet de görmüyorum, sağlık muayenesine gerek yok” gibi yanlış bir düşünceye kapılarak, jinekolojik muayenelerinizi aksatmayın. 65 yaşına dek smear kontrolleriniz yapılacak, meme muayeneleriniz devam edecek. Hipertansiyon, diyabet gibi kronik hastalıklarınızın takip edilmesi de menopoz döneminde önem taşır.

Menopozla birlikte artan osteoporoz riskini azaltabilmek, kemiklerinizi güçlendirmek, menopozun yol açtığı sıkıntıları hafifletebilmek ve kalp ve dolaşım sistemi risklerinden korunmak için; yağlı balık, kuru bakliyat, kırmızı/beyaz et, süt ve süt ürünleri, sebze ve meyve, ceviz, badem, kuru incir, yeşil sebzeler ve tam tahıllı ürünler tüketmeniz son derece yararlı olur. Doymuş yağları doymamış yağlarla değiştirmeniz de büyük fayda sağlar. Örneğin; tereyağı gibi hayvansal yağları kullanmak yerine zeytinyağı, susam yağı gibi bitkisel yağ seçeneklerini tercih edebilirsiniz. Ayrıca beyaz ekmek gibi rafine karbonhidratlardan kaçınıp, beslenmenize tam tahıldan üretilen karbonhidratları koyabilirsiniz. 

Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Süheyla Ayşe Mutlu “Menopozda pek çok kadın sıcak basması ve terleme gibi sorunlardan rahatsızlık duyuyor. Sıcak basmasını azaltabilmek için kafein, alkol ve baharatlı yiyecek tüketimini sınırlayabilirsiniz. Kafein tüketimini azaltmak aynı zamanda uykusuzluk gibi sorunların da önüne geçebilir” diyor.

Menopozda östrojen hormonu azaldığı için, bu dönemde östrojeni artırıcı besinler tüketmek önemli. Beyin hücrelerinden cilde, hafızadan ruhsal sağlığa dek birçok faydası bulunan östrojenin azalması; hafıza sorunlarına, duygusal dengesizliklere, sıcak basmasına, kemiklerin zayıflamasına dek birçok soruna yol açabiliyor. Bu nedenle menopozda, östrojen içerikleri zengin olan nohut, mercimek, soya fasulyesi, keten tohumu, susam gibi bakliyat ve tohumlar diyetinizde yer almalıdır.  

Günümüzün yoğun koşuşturmacasında yorgunluk ve kendine zaman bulamamak gibi gerekçelerle egzersiz yapmak ihmal edilebiliyor. Ancak menopozda hareket çok önemli. Bunun için öncelikle egzersiz yapma alışkanlığınız yoksa hafif egzersizlerle bu alışkanlığı kazanmayı deneyebilirsiniz. Örneğin; hafif tempolu yürüyüşler, yoga, pilates gibi egzersizler hem kilo alımının hem de ani duygu değişikliklerinin önüne geçebilir. Ayrıca düzenli hareket etmek başta kalp sağlığı olmak üzere bütünsel sağlığınıza da olumlu etkide bulunur. Haftada üç gün günde 30 dk, 1-2 kg ağırlığında bir çanta vb taşıyarak yürümek yararlı bir egzersizdir.

Ayrıca ani ve sık idrara çıkma, idrar kaçırma gibi problemleri önleyebilmek için düzenli olarak Kegel egzersizi yaparak pelvik taban kaslarınızı güçlendirebilirsiniz.

Yapılan çalışmalar; sigara ve alkolün menopozda sıcak basması gibi semptomları artırabildiğini, ayrıca kalp hastalıklarından osteoporoza dek bir çok ciddi soruna yol açabildiğini ortaya koyuyor. Bu nedenle sigara veya alkol tüketiyorsanız menopozla birlikte bu alışkanlıklardan uzaklaşmaya çalışın. 

Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Süheyla Ayşe Mutlu “Birçok kadın menopozu cinsellikten uzaklaşılan bir süreç olarak görerek cinsel aktiviteye ilgisini kaybedebiliyor. Yaşanılan hormonal değişiklikler bazı cinsel problemlere yol açabiliyor. Vajinal kuruluk cinsel ilişkinin ağrılı olmasına neden olabilirken, düşük hormon seviyeleri cinsel organlardaki hassasiyeti ve kan akımını azaltabiliyor. Tüm bunlara bağlı olarak cinsel istekte azalma olabiliyor. Ancak menopoz sonrasında sağlıklı bir cinsel yaşamın faydaları çok fazladır ve bu değişiklikler aktif bir cinsel yaşam ile azaltılabilir” diyor. 

Menopozun tetikleyebileceği uykusuzluk sorununa karşı her gün aynı saatlerde uyuyup uyanmaya ve uyku kalitenizi düşürecek etkenlerden uzak durmaya gayret edin. Örneğin; uyumadan birkaç saat önce telefon, TV gibi mavi ışığa maruz bırakan cihaz kullanımını bırakmanız ve uyuduğunuz odanın ışık almaması büyük önem taşıyor. 

Dr. Mutlu “Toplumsal yapımız gereği sağlıkla ilgili olsa da bazı konuları hekimlerle bile paylaşmaktan, bilgi vermekten kaçınabiliyoruz. Oysa menopoz döneminde ihtiyacınız olduğu zaman kullanabileceğiniz tedaviler hakkında hekiminizden bilgi almanız önemlidir. Hormon tedavileri, fitoestrojenler, biyoeşdeğer hormon kullanımı ve takibi, vitamin, mineral takviyeleri, vajinal kuruluk ya da idrar kaçırma gibi durumlarda uygulanabilecek güncel tedavi yöntemlerini konuşmaktan kaçınmamalısınız” diyor.