DEVA Partisi İstanbul Milletvekili Hasan Karal, futbolcu Lionel Messi’nin, çiftçilere kolaylık sağlamak ve tarımın gelişmesine yardımcı olmak için kurulan Ziraat Bankası’nın kartı olan Bankart’ın yeni reklam yüzü olarak seçilmesini Meclise taşıdı. Karal, verdiği soru önergesinde kamu kaynaklarıyla finanse edilen Ziraat Bankası tarafından Messi’ye reklam anlaşması kapsamında ne kadar ödeme yapılacağını ve reklamda Messi’nin oynatılmasının kamuya yararını sordu.

DEVA Partili Hasan Karal, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek tarafından yanıtlanması istemiyle TBMM Başkanlığına bir soru önergesi verdi.

“Vatandaşların vergileriyle finanse edilen Ziraat Bankası’nın bir futbolcuyu seçmesinde kamu yararı var mıdır?

Ziraat Bankası’nın yüzde 100 kamu sermayeli banka olduğunu anımsatan Karal, bankanın ödeme sistemleri firması Mastercard ile yaptığı işbirliği kapsamında dünyaca ünlü futbolcu Lionel Messi’yi Bankkart’ın yeni reklam yüzü olarak seçtiğini söyledi. Bankadan yapılan açıklamada, futbolcu Messi’nin Bankkart ve Bankkart Mobil ürünlerinin sunduğu avantajları tanıtacağının belirtildiğini kaydeden Karal, “Vatandaşların vergileriyle finanse edilen bir kamu bankasının, reklam harcaması için ünlü bir futbolcuyu seçmesi, kamu yararını gündeme getirmiştir.” dedi.

“Ziraat Bankası son 5 yılda reklam ve ilanlar için 2 milyar 364 milyon lira harcamış”

Milletvekili Karal, önergede Ziraat Bankası’nın faaliyet raporunda yer alan reklam ve ilan harcamalarına da değindi. Bankanın son 5 yılda reklam ve ilanlar için 2 milyar 364 milyon TL ödeme yaptığını vurgulayan Karal, şu bilgileri verdi:

“Ziraat Bankasının faaliyet raporlarına göre; 2019 yılında 256,7 milyon TL, 2020 yılında 236,3 milyon TL, 2021 yılında 281,5 milyon TL reklam ve ilan harcaması yapıldığı belirtilmiştir. 2022 yılında ise toplam 467 milyon 555 bin TL harcama yapan Ziraat Bankası, reklam ve ilanlar için 2023 yılında yüzde 140 artırarak 1 milyar 122 milyon 298 bin TL’ye yükseltmiştir. 5 yılda yapılan ilan ve reklam harcaması toplam 2 milyar 364 milyon TL’ye ulaşmıştır. Bankanın, 2023 yılında yaptığı reklam harcaması 2005 yılındaki reklam harcama tutarının tam 298 katı olmuştur. Buna karşılık Türkiye’nin önde gelen ve reklamlarını çok sık gördüğümüz iki büyük özel bankanın reklam harcamaları aynı dönemde sadece 8 kat civarında artmıştır. Dolayısıyla bir kamu bankasındaki çok yüksek reklam harcamaları izaha muhtaçtır.”

“Ziraat Bankası reklamları, belli medya gruplarında yoğunlaşıyor”

Milletvekili Karal, kamu yararı olmadan, yersiz ve gereksiz yapılan her reklam ücretinin vergilerden kesildiğinin altını çizdi. Kamu sermayeli bu bankaların özellikle son dönemde reklamlarının belli medya grupları üzerinde yoğunlaştığı konusu da kamuoyunda gündeme geldiğini ifade eden Karal, “Kamu sermayesine sahip bu bankalardan beklenti, 85 milyon vatandaşın vergileriyle finanse edilen reklamlarını hangi kriterlere göre belirledikleri ve reklam paylarının nerelere dağıtıldığını açıklamalarıdır.” şeklinde konuştu. 

“Reklam için harcanan kamu kaynaklarının çiftçiye ve tarıma herhangi bir desteğinin olduğunu düşünüyor musunuz?”

Karal, Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek’in yanıtlaması istemiyle şu sorulara cevap verilmesini istedi:

“1) Futbolcu Lionel Messi ile yapılan reklam anlaşması kapsamında Ziraat Bankası tarafından ne kadar ödeme yapılacaktır? 2) Kamu kaynakları kullanılarak ödemesi yapılacak reklamda, futbolcu Messi’nin oynatılmasının kamuya yararı nedir? 3) Özel bankalar dahi reklam harcamalarını kısarken bir kamu bankasının dünyaca ünlü bir futbolcu ile reklam anlaşması yapmasını ticari ve ahlaki sınırlar dahilinde değerlendiriyor musunuz? 4) Son 5 yılda toplam 2 milyar 364 milyon TL’ye ulaşan ilan ve reklam harcamasının bankaya getirisi ne olmuştur? 5) Ziraat Bankası tarafından 2023 yılında verilen reklam ve ilanlara, 2005 yılından 298 kat daha fazla kamu kaynağının harcanması, Bakanlığınızca kabul edilebilir bir oran mıdır? 6) Çiftçilerin desteklenmesi ve Türk tarımının geliştirilmesi maksadıyla kurulan Ziraat Bankası’nın son 5 yılda 2 milyar TL’den fazla kamu kaynağını reklama harcamasını nasıl değerlendiriyorsunuz? 7) Reklam için harcanan kamu kaynaklarının çiftçiye ve tarıma herhangi bir desteğinin olduğunu düşünüyor musunuz?”