RİZE KARAKTERİNİ YANSITIR, DEĞERLENDİRİLMELİDİR’

RİZE ESKİ MİLLETVEKİLİ AHMET KABİL’ KENDİR RİZE KARAKTERİNİ YANSITIR, DEĞERLENDİRİLMELİDİR’                                     Kendir bitkisinin Rize için önemli bir ürün olduğunu söyleyen Rize eski Milletvekili Ahmet Kabil ’dayanıklılık ve sağlamlığı ile Rizeli karakterini yansıtan Kendir üretimi desteklenmelidir ’diye açıklamada bulundu.     ANAP Rize eski Milletvekili Ahmet Kabil’in Kendir üretilmesi konusunda yaptığı açıklaması şöyle ’Geçmiş yıllarda kendir üretiminin hayli fazla olduğu Rize’de yeniden üretime başlanması gerekir. Bir süre öncede Rize'de yetiştirilmesi ve işlenmesi ile ilgili bir açıklama yapmıştım. Bugün Kendirin tarihçesi ile ilgili T.H.Y.magazin dergisinden faydalanarak yeni bir açıklama yapmak istiyorum.   “FERETİKO; RiZE' nin MAHARETLİ KADINLARININ ATKILARA, GÖMLEKLERE, ÇÖZGÜLERE, İLMİKLERE DÖKTÜRDÜĞÜ BİNBİR EMEK, TARİHİN BÜYÜK GEMİCİLERİNE YELKEN OLAN, KALİTESİYLE SULTANLARI BİLE ETKİLEYEN BİR DOKUMA"   Yapılan arkeolojik çalışmalar, Kendirden dokumacılığın büyük ihtimalle Konya'nın Çatalhöyük bölgesinde başlamıştır. Kendirin geçmişine baktığımızda, insanlık tarihinin en eski bitkisel hammadde kaynağıdır. Saplarında bulunan lifler iplik, hamur kısmı ise kâğıt üretiminde kullanılıyor. Rize’nin yağışlı ve nemli oluşu nedeniyle kalitesi yüksek kendir, kısa sürede denizcilerin ilgi odağı haline gelmiştir.8.Yüzyılda Rize’ye yerleşen Cenevizlilerle dokuma faaliyeti hız kazanıyor, orta çağdan itibaren deniz ticaretinde önemli ihtiyaç olan gemilerin HALAT ve YELKENLERİN ana maddesi Rize'de yetişen kendir olmuştur. Ayrıca iklim koşullarına dayanıklılık gösteren feretiko ve keten Cenevizlilerin ve bütün gençlerin gözdesi haline gelmiştir. Rize’de yetişen kendirden üretilen feretiko ince dokumasıyla, alt yapısına uyumlu olmasıyla ter emici özelliği ile kullanma kolaylığı sağlar, iç çamaşırı, pijama, gecelik gibi ürünlerde aranan bir dokumadır. Feretiko insan vücudu için faydalı olduğu kadar, aynı sandıkta saklanan farklı kumaşlarıda koruyor güveyi ve haşereleride uzak tutuyor. İpek yolunun etkisi ile yüzlerce yıl değerli bir ihtiyaç ürünü olarak, Rize’den dünyanın en uzak diyarlılarına gönderilirdi. Hatta Sultan Abdülaziz’in hayata veda ettiği anda üzerinde Rize bezi gömlek olduğu söylenir. Evliya Çelebi, Kâtip Çelebi gibi isimler feretikodan övgü ile bahseder.1.Dünya Savaşı öncesi Rize'de her evde bir dokuma tezgâhı vardı, Rize’de kadınlar dokumacılığı kendiliğinden öğrendi. Feretiko şehrin ekonomisine katkı sağlamış, şehirde bulunan toptancılar kasarlarda beyazlatma işleminden sonra, üreticilerden topladıkları KETANLARI ve FERETİKOLARI, gazlı bez fabrikalarına pazarlarlardı.      FERETİKO ve KETAN genç kızların çeyiz sandıklarının olmazsa olmazı idi. Çeyiz sandığında FERETİKO üzerinde lokum, kafes, gelin başı, ayva çiçeği, kuşgözü gibi geleneksel motiflerle bezenirdi. Şallar, masa örtüleri, fular, peştamal gibi dokumaları Rize'nin Özgür karakterinin bir parçası haline gelmişti. Teknolojinin gelişmesi,20. Yüzyılda yavaş yavaş feretikoyu gözden düşürmüştür.1960'lardan sonra çay tarımı, Rize’nin ekonomik hayatında etkili olmuştu ve Rize bezi sahneden çekilmiştir. Bugün çay tarımının alım gücü düşmüş, KENDİR, FERETİKO ve KETAN aranır hale gelmiştir’dedi.